نازال کانولا اکسیژن ( Nasal Cannula Oxygen )
مقدمه
نازال کانولا یا نازال بینی یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین ابزار انتقال اکسیژن به بیماران است که معمولاً در منازل و مراکز درمانی برای بیمارانی با نیاز به اکسیژن با دوز کم استفاده می‌شود. طراحی ساده، وزن سبک راحتی استفاده باعث شده این وسیله به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد.⸻
ساختار و میزان جریان اکسیژن
نازال کانولا یا لوله اکسیژن از یک لوله سبک با دو شاخه تشکیل شده که در داخل سوراخ‌های بینی قرار می‌گیرد و از طریق لوله به دستگاه اکسیژن‌ساز یا منبع اکسیژن متصل می‌شود.
نرخ جریان اکسیژن در این وسیله معمولاً بین ۱ تا ۱۰ لیتر در دقیقه است و این میزان اکسیژن می‌تواند غلظت اکسیژن استنشاقی را تا حدود ۲۴ تا ۴۴ درصد افزایش دهد.
در مواردی که نیاز به اکسیژن با جریان بالا وجود دارد، از سیستم‌های های فلو نازال کانولا (HFNC) استفاده می‌شود که قابلیت تأمین اکسیژن تا ۶۰ لیتر در دقیقه را دارند و همراه با رطوبت و گرما ارائه می‌شوند.
⸻
مزایا و محدودیت‌ها
مزایا:
• سبک، ساده و مقرون‌به‌صرفه.
• امکان صحبت کردن، غذا خوردن و تحرک راحت هنگام استفاده.
• مناسب برای بیمارانی که به اکسیژن مداوم با دوز پایین نیاز دارند.
محدودیت‌ها:
• احتمال خشکی و تحریک مخاط بینی و لب‌ها در جریان‌های بالاتر از ۵ لیتر در دقیقه.
• کاهش کارایی در بیمارانی که دهان‌تنفس هستند یا گرفتگی بینی دارند.
• احتمال تحریک پوست پشت گوش و اطراف بینی که نیازمند مراقبت و محافظت است.
⸻
نحوه استفاده صحیح و نکات ایمنی
۱. قرارگیری و تنظیم کانولا
• ابتدا دست‌ها را شسته و کانولا را تمیز کنید.
• نوک‌های کانولا را در سوراخ‌های بینی قرار داده و لوله را از روی گوش عبور دهید، سپس در پشت سر فیکس کنید تا فشار به بینی وارد نشود.
• جریان اکسیژن را فقط طبق دستور پزشک تنظیم کنید و بدون مشورت آن را تغییر ندهید.
۲. رطوبت‌سازی (Humidification)
• در جریان‌های بالاتر از ۴ لیتر در دقیقه استفاده از مرطوب‌کننده ضروری است تا از خشکی و آسیب به بافت بینی جلوگیری شود.
۳. نظافت و جایگزینی
• کانولا را هفته‌ای یک بار با آب و صابون ملایم شستشو دهید.
• در صورت استفاده مداوم، کانولا حداقل هر یک تا دو هفته تعویض شود.
• لوله اتصال (اکستنشن تیوب) معمولاً هر ۲ تا ۴ هفته یا در صورت مشاهده ترک‌خوردگی، تغییر رنگ یا کاهش جریان، تعویض می‌گردد.
• طول لوله نباید بیش از ۳۰ متر باشد تا افت جریان به حداقل برسد.
۴. مراقبت از دستگاه اکسیژن‌ساز
• فیلترهای دستگاه طبق دستور سازنده به‌صورت هفتگی یا ماهانه شسته شوند.
• بطری مرطوب‌کننده روزانه با آب مقطر شسته و خشک شود.
• بدنه دستگاه را با پارچه نرم و خشک پاک کنید.
۵. نکات ایمنی
• اکسیژن بسیار قابل اشتعال است؛ از قرار دادن دستگاه و لوله‌ها در مجاورت شعله، سیگار، شمع و وسایل گرمازا خودداری کنید.
⸻
طول مناسب نازال کانولا
برای استفاده خانگی معمولاً طول لوله اصلی بین ۲ تا ۱۵ متر بسته به نیاز بیمار انتخاب می‌شود، اما طول بیش از ۳۰ متر توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند باعث کاهش فشار و افت اکسیژن شود. بهترین طول بر اساس محل قرارگیری دستگاه و تحرک بیمار تعیین می‌گردد.
⸻
زمان تعویض نازال بینی
• کانولا: حداقل ماهی یک بار یا هر دو هفته یک بار در صورت استفاده مداوم.
• لوله رابط: هر ۲ تا ۴ هفته یک بار یا در صورت مشاهده هرگونه مشکل ظاهری.
• استفاده طولانی‌مدت از لوله‌های فرسوده خطر آلودگی و عفونت را افزایش می‌دهد.
⸻
جمع‌بندی
نازال کانولا یکی از پرکاربردترین و راحت‌ترین روش‌های اکسیژن‌تراپی خانگی است که در صورت استفاده صحیح، رعایت نکات بهداشتی و تعویض به موقع، به بیماران کمک می‌کند تا تنفس بهتری داشته باشند و کیفیت زندگی‌شان بهبود یابد. رعایت طول مناسب لوله، مرطوب‌سازی، تمیز کردن منظم و رعایت ایمنی از نکات کلیدی برای استفاده صحیح از این وسیله است
. طراحی ساده، وزن سبک راحتی استفاده باعث شده این وسیله به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد.
){kind=link}
بدون دیدگاه